FUNDACJA ROZWOJU

Profilaktykę zawału serca można podzielić na pierwotną, która ma nie dopuścić do wystąpienia pierwszego zawału serca, oraz na wtórną – której celem jest zapobieganie wystąpieniu kolejnego zawału. Profilaktyka zawału serca może przyjmować charakter strategii populacyjnej, mającej za zadanie nie dopuścić u osób zdrowych do choroby, oraz strategii dużego ryzyka stosowanej u osób z licznymi czynnikami ryzyka zawału serca.

Ryzyko zawału serca.
Zawał serca najczęściej dotyczy osób w podeszłym wieku, które mają problemy z układem sercowo-naczyniowym.
W Polsce z powodu zawału rocznie umiera 300 tysięcy osób. Mężczyźni są bardziej zagrożeni niż kobiety. Zawał mięśnia sercowego to poważna choroba, stanowiąca bezpośrednie zagrożenie życia. 

Czynniki ryzyka zależne od człowieka, to m.in.: 
    • nieprawidłowa, zbyt obfitująca w tłuszcze dieta, 
    • brak aktywności fizycznej, • nadwaga lub otyłość, 
    • cukrzyca lub upośledzona tolerancja glukozy, 
    • nadciśnienie tętnicze,
    • wysoki poziom cholesterolu we krwi,
    • palenie papierosów, 
    • złe warunki pracy.

Czynniki ryzyka zawału serca, na które człowiek nie ma wpływu, to:
    • wiek powyżej 45 lat u mężczyzn i 55 lat u kobiet,
    • obciążenia genetyczne,
    • występująca choroba niedokrwienna serca lub dna moczanowa.

Dla wielu osób zawał kończy się śmiercią. Dla tych, którzy go przeżyją, część tkanki sercowej pozostanie na zawsze uszkodzona. Oznacza to, że serce nie toleruje już dodatkowych obciążeń, a jego wydolność jest ograniczona. Regularne ćwiczenia fizyczne mogą jednak zwiększyć wydolność serca. Ponieważ twardnienie tętnic postępuje wraz z wiekiem, istnieje niebezpieczeństwo ponownego zawału. Odpowiednie zapobieganie zawałowi serca może zmniejszyć to ryzyko.

Pierwotna profilaktyka zawału serca.
Pierwotna profilaktyka ma na celu zapobieganie wystąpieniu zawału serca. Polega przede wszystkim na zmianie nawyków żywieniowych, wprowadzeniu codziennej aktywności fizycznej, zmniejszeniu masy ciała oraz na zaprzestaniu palenia papierosów u palaczy. Parametry oceniające zdrowe odżywianie się, to: poziom cholesterolu we krwi, poziom glukozy oraz waga ciała. Gdy występują choroby, takie jak nadciśnienie tętnicze czy podwyższony poziom cholesterolu, do profilaktyki pierwotnej zalicza się także regularne przyjmowanie leków obniżających ciśnienie krwi i zwalczających wysoki poziom cholesterolu LDL oraz trójglicerydów. Należy też przestrzegać zasad trybu życia przy istniejącej chorobie niedokrwiennej serca.
Wtórna profilaktyka zawału serca.
Profilaktyka wtórna to postępowanie po zawale serca, które ma na celu nie dopuścić do kolejnego epizodu zawału mięśnia sercowego. Jeśli zastanawiasz się, jak zapobiegać zawałowi serca, to:
    • zaniechaj palenia tytoniu,
    • zredukuj nadwagę,
    • koniecznie lecz nadciśnienie krwi,
    • obniż za wysoki poziom cholesterolu, 
    • wprowadź niezbyt męczące zajęcia ruchowe, np. jogging, nordic walking,
    • unikaj stresu psychicznego,
    • unikaj nagłych zmian temperatury i upałów,
    • unikaj dużego wysiłku fizycznego i przeciążenia pracą,
    • ukształtuj swoje życie tak, by mieć czas na odprężenie i odpoczynek,
    • ogranicz spożycie alkoholu,
    • zmień dietę na niskotłuszczową – spożywaj warzywa i owoce, produkty zbożowe i mleczne, staraj się unikać smażenia potraw i jedzenia tłustych posiłków,
    • lecz cukrzycę,
    • przestrzegaj zasad życia przy chorobie niedokrwiennej serca.

Istnieją leki, które zmniejszają ryzyko wystąpienia kolejnego zawału serca. Zalicza się do nich niektóre beta-blokery i leki z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny.

Joanna Krocz
Tekst przygotowany przez redakcję portalu www.abcZdrowie.pl Wiecej informacji o chorobach serca można znaleźć na www.kardiolo.pl