Nadciśnienie jest szczególnie dużym problemem w polskim społeczeństwie, który najczęściej pojawia się po 40. roku życia, ale w 5% przypadków dotyka już osób przed trzydziestką.
Objawy skoków ciśnienia krwi
Możesz nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że masz lekko podwyższone ciśnienie krwi. Jednak nagły skok ciśnienia daje już o sobie znać. Zwykle o skoku ciśnienia świadczą takie objawy, jak: silny ból głowy lub zawroty głowy, poty, zaczerwienienie twarzy, czasem również mdłości i ból w klatce piersiowej. Gdy ciśnienie nagle skacze, zaczynasz czuć się naprawdę źle. Nawet jeśli nie wiesz, że jesteś nadciśnieniowcem, takie dolegliwości powinny skłonić cię do szybkiego skontrolowania wartości ciśnienia tętniczego krwi. Ciśnienie tętnicze to siła, z jaką krew „pompowana” przez serce napiera na ścianki tętnic. U zdrowego człowieka prawidłowe ciśnienie tętnicze wynosi 120/80 mmHg (milimetrów słupka rtęci). Jeśli co najmniej trzy pomiary ciśnienia zrobione w odstępie kilku dni wskazują 140/90 mmHg lub więcej, oznacza to, że dana osoba ma nadciśnienie tętnicze – chorobę, która wymaga leczenia. Wysokie ciśnienie krwi jest niebezpieczne, ponieważ grozi zawałem serca i udarem mózgu. Szczególnie groźne są duże, nagłe skoki ciśnienia. Bardzo często występują też skoki ciśnienia w dół. Osoby mające niskie ciśnienie krwi to głównie dzieci, młodzież oraz osoby nadwrażliwe. Nagły spadek ciśnienia tętniczego powoduje silny ból głowy, niemożność wyprostowania tułowia, uczucie zmęczenia, zawroty głowy. Niskie ciśnienie krwi, tzw. hipotonia, objawia się również osłabieniem widzenia, mroczkami przed oczami, zaburzeniami rytmu serca, przyspieszonym tętnem, bladą twarzą oraz zimnymi dłońmi i stopami. Często prowadzi do omdleń lub nawet zaburzeń świadomości.
Przyczyny skoków ciśnienia krwi.
Przyczyn skoków ciśnienia tętniczego jest wiele. Należą do nich m.in.:
• zmiany ciśnienia atmosferycznego,
• źle dobrane leki na nadciśnienie tętnicze,
• pobudzenie emocjonalne,
• sytuacje stresowe,
• napad lęku przy występowaniu zaburzeń lękowych.
Nagły wzrost ciśnienia krwi może być również objawem chorób endokrynologicznych, takich jak np. nadczynność tarczycy czy zespół Cushinga. W przypadku znacznych i nagłych skoków ciśnienia tętniczego należy wykluczyć obecność guza nadnerczy produkującego duże ilości adrenaliny. W przypadku wtórnego nadciśnienia tętniczego, czyli spowodowanego innymi chorobami, skoki ciśnienia mogą następować w wyniku pogorszenia się choroby właściwej. Do chorób przyczyniających się do nagłych skoków ciśnienia krwi należą: przewlekłe choroby nerek, zwężenie aorty, bezdech senny. Najczęstszą przyczyną skoków ciśnienia tętniczego jest źle dobrane dawkowanie leków, które pacjent musi przyjmować z powodu nadciśnienia. W takim przypadku charakterystyczne jest występowanie skoków ciśnienia po kilku godzinach od przyjęcia ostatniej dawki leku. W celu obniżenia ciśnienia krwi zaleca się wtedy zwiększenie dawki farmaceutyku lub jeśli to nie daje pozytywnych rezultatów, wymianę leku na inny bądź wprowadzenie dodatkowego.
Czego unikać przy skokach ciśnienia? - Niebezpieczne dla zdrowia i życia są raptowne i duże zwyżki ciśnienia tętniczego, ponieważ mogą prowadzić do wylewu krwi do mózgu. Tzw. nadciśnienie chwiejne, tzn. normalne i nagle lekko podwyższone, nie stanowi zagrożenia życia, ale wymaga leczenia.
Czy można stabilizować wahające się ciśnienie? - Tak, ale jest to trudne. Jeśli skoki ciśnienia krwi są niewielkie, można stosować np. leki moczopędne. Bywa jednak i tak, że będziesz zażywać nawet cztery rodzaje leków i nie ma gwarancji, że skoki ciśnienia ustąpią. Na pewno jednak należy leczyć skaczące ciśnienie czy w ogóle nadciśnienie.
Czego należy unikać przy skokach ciśnienia tętniczego?
• Ciężkiej pracy i wysiłku fizycznego
• Stresu i silnych emocji
• Intensywnego słońca
• Słonych potraw
• Nieregularnego przyjmowania leków.
Pamiętaj, by nie zmieniać zalecanych dawek leków na własną rękę! W przypadku znacznych skoków ciśnienia w dół należy wystrzegać się raptownych zmian pozycji, zrywania się z miejsca siedzącego czy wykonywania nagłych ruchów głową, by nie spowodować jeszcze większego spadku ciśnienia. Jak postępować w sytuacji dużego skoku ciśnienia? Jeśli górne ciśnienie krwi, tzw. skurczowe, wynosi 180 mmHg lub więcej, albo dolne, tzw. rozkurczowe, około 120 mmHg, wezwij pogotowie ratunkowe. Do czasu przyjazdu karetki:
• zażyj jedną dawkę leku przepisanego na taki wypadek,
• uchyl okno – dopływ świeżego powietrza pomoże ci w razie duszności,
• poproś o opuszczenie pokoju zgromadzonych w nim ludzi – niech zostanie z tobą tylko jedna osoba, jest ci potrzebny spokój, chłód i przewiew,
• połóż się wygodnie na łóżku – w pozycji leżącej ciśnienie krwi naturalnie się obniża,
• spróbuj się uspokoić i zrelaksować – silne emocje wzmagają wydzielanie adrenaliny, która wpływa na wzrost ciśnienia,
• nie wykonuj gwałtownych ruchów.
Jeśli skok ciśnienia jest duży, konieczne bywa dożylne podanie leków obniżających ciśnienie tętnicze. Warto pamiętać, że leki na nadciśnienie działają na układ krążenia, a nie na układ nerwowy. Silne emocje mogą więc nadal powodować wzrosty ciśnienia. Jeśli żyjesz w ciągłym stresie lub chorujesz na nerwicę, powiedz o tym lekarzowi. Pomoże ci wtedy znaleźć terapię na uspokojenie nerwów. Pamiętaj, by trzymać ciśnienie krwi w ryzach. Pomóc ci w tym może umiarkowany ruch, który usprawnia krążenie krwi, wzmacnia naczynia krwionośne i zapobiega nadwadze – stanowiącej jedną z przyczyn nadciśnienia.
Joanna Krocz
Tekst przygotowany przez redakcję portalu www.abcZdrowie.pl Wiecej informacji o chorobach serca można znaleźć na www.kardiolo.pl